رمز گشایی از خط ایران باستان

خیلی ها از من می پرسن که این خطوط میخی که توتخت جمشید نوشته شدن را چطوری تونستن بخونن.
اینجا می خوام روند کشف رمز خط میخی و خطوط دیگه را به شما نشون بدم.
اگر چه سنگ‌نوشته‌های پادشاهی و الواح اقتصادی درباره هخامنشی برای بازسازی تاریخی آن دوران مهم است، اما اهمیت این سنگ‌نوشته‌ها برای منطقه خاورمیانه از بعد دیگری نیز قابل بررسی است. به واقع بدون سنگ‌نوشته‌های داریوش و جانشینان وی در تخت جمشید و بیستون، کسی نمی‌داند که آیا باستان شناسان قادر بودند خط میخ با تاریخ سه هزار ساله اش را رمزگشایی کنند یا نه. به واقع در رمزگشایی از خطی میخی نخست سنگ‌نوشته‌های هخامنشی خوانده شدند.

ازاینرو به نظر می‌‌رسید که شناخت ده حرف از مجموع چهل حرف پارسی باستان ارزشمند به شمار می‌‌رفت. ازاینرو به نظر می‌‌رسید که مرحله اصلی برای خواندن متون سنگ‌نوشته‌ها طی شده است و سرانجام در طول چندین سال، سایر حروف نیز شناسایی شدند. ازاینرو شرایطی مشابه سنگ‌نوشته‌های مصری به وجود آمد زیرا یک زبان (پارسی باستان) شناسایی شده بود. اما نوشته‌های عیلامی و بابلی سنگ‌نوشته‌ها به حد کافی مشکل بودند زیرا در این زبان‌ها علایم مهم بسیاری وجود داشت که برخی از این علایم به تنهایی ارزش معنایی متعددی داشتند. راولینسون Rawlinson در این امر تلاش بسیاری را انجام داد و به موفقیت‌هایی نیز دست یافت. وی ضمن تایید ارزش معنایی 15 حرف پارسی باستان، کار رمزگشایی از زبان بابلی را نیز آغاز کرد که بیش از 200 علامت دارد. در سال 1857، چهار نفر از دانشمندان به نام‌های راولینسون، هینکس HINKS، اُپرت Oppert و تالبوت Talbot به صورت مجزا از هم ترجمه‌های مشابهی از یک متن بابلی را ارایه دادند. ازاینرو به نظر می‌‌رسد که از این خط و زبان نیز رمزگشایی شده است. سرانجام زبان عیلامی در سال 1890 رمزگشایی شد. در این سال وَیسباخ Weissbach نخستین دستور زبان آن را ارایه داد. با این همه متن عیلامی سنگ‌نوشته‌ها در عصر هخامنشیان آنچنان سخت و مشکل است که امروزه تنها بخش‌های کوچکی از آن قابل فهم می‌‌باشد

(Gilgamesh)
گیل گمش پادشاه افسانه ای اوروک , شهر بسیار کهن سومر درمنطقه بین النهرین, است که پس از مرگ بمقام الوهیت رسید و به افتخار او در شهر اوروک مراسم مذهبی خاص ایجاد شد .این منظومه او را بصورت قهرمانی بزرگ , زیبا و خردمند تصویر می کند که دو سوم وجود او خدائی بود و تنها یک سوم وی به انسان میماند . با انکیدو(enkidou) دوست و همرزم خود پیروزیهای شگرفی بدست می آورد و عشق الهه ایشتار(عشتار) را بخود بر میانگیزد , ولی گیل گمش این عشق را نمی پذیرد .


وی را اندرز می دهد که باز گردد و از زندگانی خود بهره برگیرد . ولی این پند اخلاقی , که آشکارا در محافل عالی اشرافیت بابلی بشدت رواج دارد , هرگز گیل گمش را ارضا نمیکند . از اینرو براه خود ادامه می دهد و سرانجام به اوت نا پیش تیم دست می یابد . او نیز چیزی برای تسکین گیل گمش ندارد . اوت نا پیش تیم حکایت می کند که در زمان سلطنت او در شوروپاک( shouroupak) خدایان , که از آدمیان در خشم شده بودند , طوفان نوح را بزمین نازل کردند . همه چیز نابود شد مگر او و خانواده او , زیرا رب النوع اآ که دوستدارشان بود انان را قبلا از مصیبت با خبر ساخته بود و خود او را بر آن داشته بود که یک کشتی بسازد . اینجای داستان دقیقا با داستان حضرت نوح پیوند خورده است .
هنگامی که طوفان فرو نسشت خدایان اوت نا پیش تیم و زوجه اش را نزد خود پذیره شدند و زندگی جاودان بانان بخشودند . وی سپس از گیل گمش پرسید : « و اینک کدامیک از خدایان ترا در محفل زندگان جاوید راه می دهد؟» هیچیک از خدایان انجام چنین خدمتی را بعهده نمی گیرد . از اینرو گیل گمش به اندرز اوت نا پیش تیم در صدد بر می آید که با یک رشته عملیات جادوئی بر مرگ چیره شود . ولی در اینجا نیز شکست می خورد خسته و نا امید بسرزمین پدری باز می گردد و انکیدو را از قلمرو مردگان فرا می خواند تا « قانون زمین » را بشناسد و بسرنوشت غم انگیز اتباع نرگال (nergal خدای سرزمین مردگان ) و ارش کیگال ( ereshkigal الهه سرزمین مردگان و زوجه نرگال ) پی ببرد .
متاسفانه پایان منظومه از میان رفته است . گمان می رود که گیل گمش می میرد . منظومه گیل گمش بدون انکه مسئله مرگ و زندگی را حل کند , از انجا که نخستین مساعی انسان در انتقاد از مذهب در آن بجشم می خورد , اثری جالب توجه است . گیل گمش آن جسارت را دارد که خدایان را بمبارزه بطلبد و حتی بر آنان چیره شود خدایان ناگزیر می شوند عصیان او را چشم پوشی کنند . این منظومه در ادبیات سایر اقوام دنیای باستان تاثیری عظیم بجای گذاشته است .


کشور ایران با وجود جاذبه های فرهنگی بسیار سالانه تنها چند صد هزار نفر جهانگرد را جذب خود می کند و به قولی" ایران بهشت باستان شناسی است " اما ما در بازار جهانی توریست حضوری کمرنگ داریم . در حال حاضر درحالی که ما تعدادزیادی فارغ التحصیل باستان شناسی بیکار داریم ، بسیاری از آثار باستانی کشور ما هنوز شناسایی و ثبت نشده است . حداقل در سطح لیسانس موقعیت کاری این رشته بسیار محدود می باشد .
در کشور ما متولی باستان شناسی ، سازمان میراث فرهنگی کشور است که دامنه فعالیتش محدود می باشد و تنها تعداد اندکی از فارغ التحصیلان آن هم در سطح کارشناسی ارشد جذب این مرکز می شوند . پس فارغ التحصیلان این رشته در درجه اول کادر مورد نیاز سازمان میراث فرهنگی کشور را تامین می کنند و پس از آن در وزارت ارشاد اسلامی ، سازمان ایرانگردی و جهانگردی یا در وزارت آموزش و پرورش جهت تدریس و یا سازمان اوقاف و نقشه برداری شهری و ... مشغول کار می شوند ودرحال حاضر از نظر وضعیت درآمد در سطح متوسطی می باشند .
ظرفیت پذیرش کل و گرایش مختلف :
طی چند سال گذشته به طور متوسط درهرسال 95نفر در رشته باستان
شناسی پذیرفته شده اند. در ضمن رشته باستان شناسی در ایران تا مقطع دکترا تدریس می شود.
داشتن اطلاعات مناسب در زمینه تاریخ و جغرافیای ایران و کشورهای همسایه و همچنین تسلط به زبان انگلیسی برای دانشجویان این رشته ضروری به نظر می رسد.
باستان شناسی با کار و تلاش در گرمای کویر و در سرمای کوهستان و با تحمل سختیها و مشکلات بسیار همراه است . معروف است که می گویند باستان شناسی 50 درصد روی زمین و 50 درصد زیر زمین است.به همین دلیل باستان شناسی نمی تواند برای افراد علاقه مند به پشت میز نشینی رشته مناسبی باشد .

فرهنگ نامهای کهن ایران زمین

افرا ستایش کردننام شاپور اولمهرک افشید شکوه خورشیدنام رودخانه ای در ایران , بسی نیک نیکا آلیش قابل اشتعالاز سرداران مبارز در برابر اسکندر گجستکروشاک الیا نام گلپدر بزرگ رستمسام آمیتریس نام دختر داریوش دوم و همسر خشایارشانامی مقدس در ایران باستانسپنتا آموتیا نام دوشیزه در زمان زندیهداده شده از شاهشهداد آناهیتا نام فرشتگان اهورامزدامرد بزرگ , شایسته و شایانشایگان آندیا همسر اردشیر اولفرزند کیکاوس , شخصیت اسطوره ای ایرانیان , سیاوخشسیاوش آنیتا نام دختران در زمان زند, به معنی پرورش گیاهفرمانده ارتش شاهنشاهی ایران در زمان اشکانیان , سورنسورنا انوشا خوشحالی و سرور و شادیهم پیمان داریوش اولاوتانا انوشکنام زنان در زمان ساسانیان, به معنی جاوید و ابدی یکی از شاهان ایرانوارتان انوشه نام زنان در زمان ساسانیان, به معنی جاوید و ابدیمتعلق به نسل آریاآریانا آرا آراستن و زیبا کردنشاهان سلسله اشکانیاناشکان آرمیلا نام دختران در ایران باستانشاه خوارزمبکتاش آرمیتان شخصیتی در شاهنامه و دختر جمشیدفرستاده شهر از طرف فرشته مهردادمهر آروشا درخشان , نورانی , باهوشپسر زیبافرهود آرتا نام شهر در زمان زند که به روی دختران میگذاشتند از شاهان ایران باستان گشتاسب ارنواز شخصیتی در شاهنامه و دختر جمشید ظاهر سالم و زیبا هیراد آرتمیس گوینده راستی, نام دریاسالار زن از فرمانده هان داریوش بزرگ هیتاسب آرتنوس صادق , راستگو , نام دختر داریوش حکیم و فیلسوف ایرانی و داماد زرتشت اسپنتمان جاماسب آسا نام دختر شاپور دوم ساسانی, بزرگ و علیحضرت از شخصیت های شاهنامه جویان آتاناز نامی ایرانی از شاهان پیشدادی , فرزند سیاوش, نوه کیکاوس کیخسرو آتنا نامی ایرانی ستاره کیان آتوسا دختر کورش بزرگ همسر داریوش بزرگ مادر خشیاربرادر کوچک اشو زرتشتنیوتیش آتوشه نام عمه یا خاله شاپور شاه نام ایرانی مهراشک آوید نامی ایرانی نام ایرانی مهرساد آویسا آب پاک و تمیز نام ایرانی مکابیز آیدا همچون ماه و مهتاب از شاهان ساسانی نرسی آیدان چهره زیبا همچون ماه , آیسانبنیانگذار امپراتوری دادگستر و حقوق بشر جهان , معنی:خورشیدوار کورش آیلا نور ماه و مهتاب, آیناز شاهنشاه ایران و فرزند داریوش بزرگ , خشیه+شاه = شاه دلیر خشایار پرشه جرقه , دختر ایرانی یا کمبوجیه یا کامبوزیا فرزند کورش بزرگ کامبیز پروشاتهمسر داریوش دوم سومین شاه پیشدادی در حدود 6000 سال پیش جمشید ردیمه همسر کمبوجبه , شاهزادگان هخامنشی روحانی گذشته ایران در زمان زرتشت , در اوستا شاگرد و آموزنده هیربد رکسانا دختر داریوش دوم یکی از پهلوانان ایرانی هژیرسپنتامقدس ایرانینماد مقدس انسان بالدار از دوره ما قبل زرتشتفَرَوَهَروانوشهنام گلنام یکی از شاهان گذشتهفریانآذرمهرآتش مقدس ایرانیان, آذرمیناخسرو پرویز شاه ایراندارمانآذرنوشنام زنان ساسانی و همچنین آتش مقدس ایرانشاهنشاه بزرگ تاریخ ایران , دارایاواوش , به معنی دارنده نیکیداریوشآزیتانام شاهزاده , ملکه و پرنسسز در ایرانفرزند کاوه , شخصیت ایرانی در شاهنامه, یکی از خاندانهاکارنبرسیندختر داریوش سوم که اسکندر با او ازدواج کردبه معنای آتش بزرگبرسامبهنوشخوش مشرب , مطبوع , دلپذیراز موزیسین های دوره ساسانیبامشادبهشیدنامی ایرانی به معنی بهترین روشناییپدر مزدکبامدادبیتازیبا و خوش چهرهنیای داریوش بزرگ , به معنی رامش دهنده ایرانیانآریارمنکاساندانهمسر کورش بزرگیکی از فرماندهان کورش بزرگآرتابازچیستازنی که دارای مقام روحانی و مقدس در ایران بودهشاهزاده در نزد ایرانیان و فرزند اردشیردومارشاندل آسانامی ایرانینام نیای داریوش بزرگ , پسر آریارمنارشامدرساهمچون مرواریدبنیانگذار سلسله ساسانیان , اردشیر بابکاناردشیرالیکامادر زمین , شکوفه , نام دهی در شما ایراننام شاهان پارتی و برادر داریوش اولاردوانالیزهنام مکانی در رودبارنام کشیشی در زمان ساسانیانارداالمیرافدا کنندهنام نیای داریوش اولارشامااریکامرتبط با زمیننام اولین پادشاه سلسله اشکانیان

ارشکاِستاتیراهمسر داریوش سومنام قهرمان وطن پرست ملی ایرانآرشایرسارنگین کماننام فرشتهآرادکیانابرخواسته از نسل کیانیان ایران نام کورش اولآرآسبلبینانام یکی از قسمتهای موسیقی کهن ایراننام پادشاه دادگستر ایرانانوشیروانلیدانامی ارمنی , به دلیل یکی بودن ایرانیان و ارمنیان این نام آزاد استجاودانهانوشمهشیدمهسان , مهسیما , مهسو, مهرشیدنام یکی از شاهزادگان ساسانی که به بابک خرمدین خیانت کرداَفشینملیسامرهم , نام زنبور عسل در یونانیشخصیتی در شاهنامه , پدر فریدونآبتینماندانماندانا , مادر کورش بزرگ , همسر کمبوجیه اولنام یکی از پادشاهان خوزستانی در زمان داریوش بزرگآترینمرسدهملکه در ایراننام فرمانده ارشد گردونه های کورش بزرگآرتابازمیترافرشتگان مقدس ایران باستاننام والی فریگیه در زمان کورش بزرگآرتامنازنوشنامی ایرانیبرخواسته از نسل آریا , داده شده آریاییآریادادنیسادختر یکی از شاهان پارتینام هفتمین پادشاه مادآرتیننیوشهنیوشا, گوش دهنده, نوشهنام فرمانده ارتش کورش بزرگ در جنگ کوناکزاآریانوشاپرنس در زمان ساسانیانآریای بزرگ , از شاهزادگان سغد در زمان اسکندر گجستکآریامسپانته آشاهزاده ای که اسیر کورش بزرگ شددارنده مهر , از سرداران داریوش سومآریامهر پریساتیسهمسر داریوش دوم و نام شاهزادگانایرانداد اوستاآریودادپارمیس نوه کورش بزرگ از بردیایکی از بهدینان در فروردین یشتآیوت رُدگونمادر داریوش اول , پرنس در اشکانیاناز همپیمانان داریوش بزرگ در براندازی بردیاآرتامن سایناسیمرغکنیه فرهاد دوم و اردوان دوم شاهنشاه اشکانیارشکانتیناعاشق نوازشاز سرداران داریوش سومآریومهرویراویشکا, ویدا , ویستافرزند کوچک اردشیر شاهنشاه ایراناوراشآبنوشاز زنان ویس و رامینبابک خرمدین تندیس وطن پرستی ایرانیانبابکآپامادختر سپیتمن سردار ایرانی نوازنده و رامشگر مشهور خسرو پرویز شاهنشاه ساسانیباربَدآرتادختوزیر خزانه داری اردوان چهارم اشکانیاز سرداران نامی ایرانبرتهم آرتیستوندختر کورش بزرگ , زن داریوش از سردارن یزدگرد شاهنشاه ساسانی برسامآرگونشهبانوی اردشیر یکم هخامنشی کی بیارش , همان آرمین شاهنامهبیارش ارشانوشاز نام نامه نخعیدبیر انوشه روان دادگر و بنیانگذار شاهنشاهی ساسانیپاپَکبرسینزن ایرانی اسکندر گجستکپدربزرگ ساسان بنوشته کتیبه کعبه زرتشتپاردیکپارمیسدختر بردیا , نوه کورش بزرگنبیره سام , بدرود , شادباشپِدرامپروشاتدر اوستایی به معنی بسیار شاداز نامهای ایران باستان , تازی شده اش ابراهیمپرهامپریزاد زن داریوش دوم هخامنشیاز نامهای اوستایی به معنی رزمجوپِرشانپورچیستاپردانش,دختر زرتشت,زن جاماسببزرگ روحانی زرتشتی که اوستا را گرد آوری کردتنسرجاماسبهشهبانوی اردشیر درازدستبزرگ پیکر و دارنده اندام نیرومندتهمتنچیستافرشته دانش و خردپادشاه رمنستان, پادشاه اشکانی تیردادرائیکاپسندیده و دوست داشتنیاز سرداران نامی خشیارشا , پادشاه ارمنستان تیگرانرادنوشبانوی شهرینکنیه بهرام سپهسالار ارتش هرمزد انوشیروان چوبینسپاکوزن مهرداد چوپان که کورش بزرگ را تربیت کرددر اوستا به معنی نیکنام , شاهنشاه ساسانی

خسروفرنومادر بزرگ اشو زرتشتنهمین پادشاه کیانی , پسر رستم , داریوش دارا فرگوننام زنان در ایران باستاندیانوش دوانوش , دارنده جاودانگیدانوشکتایونزن کیگشتاسب در شاهنامهرادترین,با داد و دهشترین,از سرداران ارشیر دومراتینمیتراداتدختر مهرداد پادشاه اشکانینام پیکرنگار بهرام گور شاهنشاه ایرانرسامنیسادختر مهرداد و خوهر میترادات اشکانیاز فرزندان کیخسرو و برادر رامیرامیننیشامنام فرشته نگهبان آذرخشدر پهلوی روژوه, وزیر بهرام شاهنشاه ساسانیروزبه نوشیدنام مادر مانی نقاش که خود را پیامبر نامیداز سرداران ایرانی در جنگ با اسکندر گجستک روشاکوستاپردانش , دختر پاکدامن و با اصل و نسبهمپیمان داریوش بزرگ که گوش و بینی خود را در فتح بابل برید زوپیرویدادر اوستایی ویستا , پر دانش و فرهنگنام فرزند کیکاوس ژوپینهماهفتمین پادشاه کیانی , دختر کیگشتاسباز نامهای کهن زرتشتی ایرانسامیاریاسمینپهلوی یاسمن , نوعی گل, دختری در ویس و رامینسردار بزرگ خسرو پرویز از خاندان وهمنزادشاهینآتریبه معنی آتش , از نامهای باستانیوزیر شاهنشاه شاپورشهروزآپامهخوشرنگ و زیبا , دختر اردشیر دوم هخامنشیپدر هرمزد , نگارنده کعبه زرتشتشیراکآرتااز نامهای باستانیبه معنی راست و درستفَربُدآندیازن اردشیر درازدست شاهنشاه هخامنشیاز پادشاهان ایرانی در گرجستانفرمنشارشیناز شاهدخت های هخامنشیدومین پسر کیغباد, پسر کی اپیوهکیارشارشنوشنام نامه نخعی , نام باستانیبرادر فریدون شاه پیشدادیکیانوشافروزاز نامهای پهلوی کیامنش , کیافر , کیانزاد کیانمهرناهیداناهیت , اناهیتا , فرشته آب از وطنپرستان دیلمیلیشامبهروبهشاد , بهرخ , بهتاباز سرداران مادی کورش بزرگ , ماه یزد یار , همسنگر بابکمازیارپردیسباغ و بهشت , واژه پارادیز انگلیسی از همین استاز نامهای دوران هخامنشی , آفریننده مزدا , آئین آورنده مزدکیان مزدک پریوشپریزاد , پریسا , پریداد , پری تنپادشاه ایرانی در کابل و پدر رودابهمهرابتاراستارههمان میتران پهلوی , از خاندانهای اصیل ساسانیمهرانتنازمادر لهراسب , دختر آرش کمانگیربرادر کوچک اشو زرتشتنیوتیشآذرگوندختران در زمان اشکانی ویس و رامیننیای یازدهم زرتشت آئیریکآذرمهرآتش مهر کیش , راه و روش آئینآرتونیسدختر ارته باذ و خواهر برسینسپهبد ایرانی در نبرد با بهرام چوبینهآئین گُشنَسبآرمه ئیتیفروتنی , پاکی , نگهبان زمینمنشی شاهنشاه شاپور یکم ساسانیآپاسایآذرمیدختدختر همیشه جوان , دختر خسروپرویز , زنی که شاه شدپسر اسفندیارآتروترسهآسیمننامی پهلوی که همان سیمین امروزی استسردار ایرانی که والی آذربایجان بود , سردار داریوشآتروپاتآماستریسدختر داریوش سوم آذرنوش , پاکدین زرتشتیآترونوشاَدرکدختر یزدگرد سوم ساسانینگهبان ویژه کوروش بزرگآرتاپارتاَردویسورفرشته آب در ایران باستانیکی از والی های شهنشاهی کوروش بزرگآرتامآرته دختشهبانو اشکانی همسر اردوانهفتمین پادشاه مادآرتیناَرشیتدوست ترین , نامی از دوره هخامنشیراهنما و راهبر , نامی اوستایی آریازاَمِستریسشهبانوی خشایارشافرزند کوروش هخامنشیآروکواوراشیزن پسر سیامکنگهبان و سردار سرزمینهای آریاییآریابدبینادانا و بینندهپسر آریامنش پادشاه کپدوکیهآریاراددینابرگرفته از واژه اوستایی دین یکی از بهدینان زرتشتیآیوتپُرشادخواهر داریوش سوم هخامنشیایران منش در روزگار ساسانیائیریه منپری ویسدختری در ویس و رامیننامی پهلوی , از سرداران کورش بزرگادیشهتوشنامئیتیفرشته مهر و دوستیپسر خشایارشاه اَرتاریاتیتکاز نامهای زرتشتیان امروزیاز متحدین داریوش بزرگ بر ضد مغ دروغیناَرتامنمهر نوشنامهای رایج امروزیفرمانده ناوگان خشیارشا اَرتاوندداماسپیاشهبانوی اردشیر یکم در کتاب ماتیکان هزاردستان از برزگان بوده استاَرتوررائیکاپسندیده و دوست داشتنییکی از سرداران ماد در روزگار کوروش اَرتَمَنراتافرشته بخشش و مهربانی در وندیداددر اوستا یعنی برترین راستی , سرداری هخامنشیاَرتَبرزینزرشامدختری از خاندان جمشیدراستین و بزرگواراَردینسپاکوهمسر مهرداد چوپان که کوروش بزرگ را پرورش دادفرمانده امپراتوری ایران در حمله اسکندر گجستکاَرزینسَتوِشستاره باران در زبان پهلوینماینده داریوش سوم برای گفتگو با سکندر ملعوناَرسیماسریرازیبا , خوش چهرهنامی اوستایی و رقیب زریراشتوکانسندوسخواهر خشایارشاهکسی که از راستی و نیکی سود جسته استاشادادسی سی کامکامروا , مادر داریوش سوم , دختر اُستان برادر اردشیر دومدر پهلوی اُمیت , از نویسندگان دینکرد زرتشتیاناُمیدسیندختدختر مهراب پادشاه کابلپسر اردشیر سوماُوَرَششرارهاز نامهای رایج امروزیاز سرداران کوروش بزرگاُوردادشاهیدهپارسا , پرهیزکارازسرداران داریوش سوم در حمله اسکندر گجستکباتیسشیددختدختر روشنایی و نوراز سپهبدان مازندران باوَندفرنوشاز نامهای رایج امروزیفرزند کوروش بزرگبَردیا , بَردیهگلدیساز واژه اوستایی دَئسه به معنی همچون گلپدر بهرام , از موبدان یزدبروساماندویشهبانوی اردشیر سوم شاه ارمنستانبرادر زن هرمز چهارم ساسانیبَستاممهدیساز ماه دیس گرفته شده است به معنی گل چهرهنیک آفریده شدهبهدادمهروبه معنی چهره ای همچون ماهنیکترین راه , بهترین انتخاب زندگیبه رَوِشمهدختبه معنی دختری همچون ماهکی بیارش , همان آرمین شاهنامه بیارشمهر آریامهر دختر آریایهااز پهلوانان ایران زمینپوریامهر آئینکیش مهر ایرانی جستجو کننده راستی و درستیپویانمیرتواز زنان شاهنشاهان هخامنشیپسر شیدسب پادشاه زابلستان از نوادگان جمشید شاهتورکنائیریکابانوان پارسا در دین زرتشتیپسر اردشیر سوم پادشاه اشکانی ارمنستان تیراننوشیدمادر مانی نقاشی در دوره ساسانیپسر رستم ذال جهانگیرنِیشامفرشته نگهبان آذرخشکنیه بهرام سپهسالار ارتش هرمزد انوشیروان ساسانیچوبینورتانامی پهلوی به معنی گلفرمانده ایران در کاپادوکیهداتامویسمعشوقه رامین در دوره شاهنشاهی اشکانیاناز پادشاهان ایرانی در زمان پایان دوران سلوکیانداریوهورامواژه ای پهلوی به معنی خوش رام , خنده رواز خاندانهای ایرانیدانینیوتابخواهر آریوبرزن , زنی سردار در آذرآبادگان پادشاه ایرانی بنیان گذار امپراتوری ماد 709 تا 656 پیش از میلاددیااکوآریا نازنامی ایرانیاز سرداران اردشیر دوم , رادترین مردراتینمانوشچند تن از نیاکان منوچهر پیشدادیپیشکار دربار انوشیروان دادگررام برزینپارِندفرشته نیکبختی و فراوانی در ایران باستانپسر زادشمرایشرفیدازنی ایرانی در ویس و رامینبرادر بزرگ اشو زرتشترتوشتررام دختدختر آرام و متین نامی ایرانیریوشادپرنیانحریر , نامی ایرانپسر کیکاووسژوبینشیرینشاهزاده ایرانی ارمنستان معشوقه خسرو ساسانیدر اوستا سپنته میتر , قاتل خشایارشا فرزند داریوش بزرگسپند مهرآذرآناهیتملکه ایران در زمان شاپور ساسانیدر اوستا سپیتریدات , داده خداوندسپهردادپریندختر کیقباد بانوی دانشمند ایرانی که به گردآوری اوستا همت نموداز درباریان آستیاگ مادسپیتاگردآفریدزن ایرانی دلاور و جنگجو که با سهراب زور آزمایی نمودگوش دادن به صدای وجدان , پیک ایزدی در دین بهیسروشآریاتساز زنان سردار ایرانی در دوره شاهنشاهی هخامنشیتابش سرخ , پسر زالسهرابگردیهخواهر بهرام چوبینه بانوی دلاور و جنگجو پسر کی کاووس سیامکهلالهشاهنشاه ایران در دوره کیانیاندر اوستا سَئنا , از پیروان زرتشتسیناپورانپوران دخت شاهنشاه ایران در دوره ساسانیاننام زرتشتیان امروزی , نام بهرام گورشاه بهرامروناکنام زیبای کهن و اصیل کردی ایراناز شاهان باوندیشروینروژهنام زیبای کهن و اصیل کردی ایرانچهره شاهانه , از موبدان ساسانیشهروی روژاننام زیبای کهن و اصیل کردی ایراناز شاهان شیروانی ایرانشیروانمهرخدختری با چهره ماهاز شاهان ساسانیشیرویپریساپری افسای , افسون کنندهاز پادشاهان ساسانی فرامینپرشانمبارز , دلاور هم نام پسر و هم نام دخترلایش و شایستهفرزامپریاهمچون پرینامی ایرانیفرزینروژینانام زیبای کهن و اصیل کردی ایرانسمبول ملی ایرانیان همان فَرَوَهَر است فَرَه وَشیهوروَشنامهای عمومی ایرانی بانواندومین پاشاه ماد در بیستون نیز نامش هست فرورتیشیاسنامهای عمومی ایرانی بانواننام بسیاری از شاهان ایرانی , فرهاد عاشق شیرینفرهادآراکسنامهای عمومی ایرانی بانواناز خاندانهای اصیل ایرانی همان کارن نامهای عمومی ایرانی بانوانکارینآریادختنامهای عمومی ایرانی بانواننامی ایرانیکامیاراروشانامهای عمومی ایرانی بانوانپسر مرزبانکُردانبنفشهنامهای عمومی ایرانی بانوانپسر کی قبادکی آرمینبوسهنامهای عمومی ایرانی بانواننامی ایرانیکیازندپرنیانامهای عمومی ایرانی بانوانبرادر شاه فریدون پیشدادیکیانوشپریشادنامهای عمومی ایرانی بانوانپسر موبد سروشکیوانپگاهنامهای عمومی ایرانی بانواننامی ایرانیکیومهرپوپکنامهای عمومی ایرانی بانوانپسر گیوگودرزدلارامنامهای عمومی ایرانی بانوانپسر کیخسرو شاه کیانیلُهراسبرامینانامهای عمومی ایرانی بانواننقاش دوره ساسانی که دعوی پیغبری کردمانیرهانامهای عمومی ایرانی بانواننامی از دوره هخامنشیمِهربُدروجانامهای عمومی ایرانی بانواننامی ایرانی مهیارروژینانامهای عمومی ایرانی بانواناز دانشمندان ایرانینیماژالهنامهای عمومی ایرانی بانواننورانی , مقدس , دارای احترامورجاوندسپیدهنامهای عمومی ایرانی بانوانامید , آرزو , سپهبد تبرستانوَنداستارهنامهای عمومی ایرانی بانواننامی پهلوی , همان بهرام امروزیوَهرامشوکانامهای عمومی ایرانی بانوانهم پیمان داریوش بزرگ در براندازی مغ دروغینویسپارشیدانامهای عمومی ایرانی بانواننام بسیاری از شاهان ایران هُرمُزشیدهنامهای عمومی ایرانی بانوانپسر ویسه و برادر پیرانهومانشیمانامهای عمومی ایرانی بانوانمانند پادشاهکیاوشگلاوژنامهای عمومی ایرانی بانوانروش , کردار , منش , باورآئینمژگاننامهای عمومی ایرانی بانوانخسرو انوشیروان دادگر پادشاه بزرگ , کاخهای تیسفون از اوستکسریمهدختنامهای عمومی ایرانی بانوانبر وزن ارشام نیای داریوش بزرگپرشاممهکامهنامهای عمومی ایرانی بانوانسردار بزرگ ایران که برای مبارزه با اسکندر نبرد کرد و کشته شد آریوبرزنموژاننامهای عمومی ایرانی بانوانسردار بزرگ ایران که ضحاک نابود کرد و فریدون را بر تخت نشاندکاوهمیترانامهای عمومی ایرانی بانوانداده شده از مهر آریایی , شاهنشاه بزرگ ایرانی در زمان پارتیانمهردادنیشانامهای عمومی ایرانی بانوانشاه بزرگ اشکانی که بر ضد حکومت سلکویانی یونانی قیام کردتیردادنیوشانامهای عمومی ایرانی بانوانپدر فریدونآتبینویدانامهای عمومی ایرانی بانواننامهای عمومی ایرانی مردانشوکاوندانامهای عمومی ایرانی بانواننامهای عمومی ایرانی مردانفرشیدونوشهنامهای عمومی ایرانی بانواننامهای عمومی ایرانی مردانمانییگانهنامهای عمومی ایرانی بانواننامهای عمومی ایرانی مردانامشاد

فرزندان کوروش

پس از مرگ کورش، فرزند بزرگ او، کمبوجیه به سلطنت رسید. وی، هنگامی که قصد لشگرکشی به سوی مصر را داشت، از ترس توطئه، دستور قتل برادرش بردیا را صادر کرد؛ در راه بازگشت کمبوجیه از مصر، یکی از موبدان دربار به نام گئومات مغ، که شباهتی بسیار به بردیا داشت، خود را به جای بردیا قرار داده و پادشاه خواند. کمبوجیه با شنیدن این خبر در هنگام بازگشت، یک شب و به هنگام باده‌نوشی خود را با خنجر زخمی کرد که بر اثر همین زخم نیز درگذشت. کورش بجز این دو پسر، دارای سه دختر به نام‌های آتوسا و آرتیستون و مروئه بود که آتوسا بعدها با داریوش اول ازدواج کرد و مادر خشایارشا، پادشاه قدرتمند ایرانی شد.
آتوسا دختر کوروش است. داریوش بزرگ با پارمیدا و آتوسا ازدواج کرد که داریوش بزرگ از آتوسا صاحب پسری بنام خشیارشا شد؛

نام اوستایی، زرتشتی و اصیل ایرانی

افرا
ستایش کردن

نام شاپور اول
مهرک

افشید
شکوه خورشید

نام رودخانه‌ای در ایران
نیکا

آلیش
قابل اشتعال

ازسرداران مبارز در برابر اسکندر گجستک
روشاک

الیا
نام گل

پدربزرگ رستم
سام

آمیتریس
نام دختر داریوش دوم و همسر خشایارشا

نامی مقدس در ایران باستان
سپنتا

آموتیا
نام دوشیزه در زمان زندیه

داده شده از شاه
شهداد

آناهیتا
نام فرشتگان اهورامزدا

مردبزرگ
شایگان

آندیا
همسر اردشیر اول

فرزند کیکاوس - شخصیت اسطوره‌ای ایرانیان
سیاوش

آنیتا
نام دختران درزمان زند- به معنی پرورش گیاه

رهبر نظامیان ایران در زمان اشکانیان
سورنا

انوشا
خوشحالی و سرور و شادی

هم پیمان داریوش اول
اوتانا

انوشک
نام زنان در زمان ساسانیان- به معنی جاوید و ابدی

یکی از شاهان ایران
وارتان

انوشه
نام زنان درزمان ساسانیان- به معنی جاوید و ابدی

متعلق به نسل آریا
آریانا

آرا
آراستن و زیبا کردن

شاهان سلسله اشکانیان
اشکان

آرمیلا
نام دختران درایران باستان

شاه خوارزم
بکتاش

آرمیتان
شخصیتی درشاهنامه و دختر جمشید

فرستاده شهر از طرف فرشته مهر
دادمهر

آروشا
درخشان - نورانی - باهوش

پسرزیبا
فرهود

آرتا
نام شهر در زمانزند که به روی دختران میگذاشتند

ازشاهان ایران باستان
گشتاسب

ارنواز
شخصیتی درشاهنامه و دختر جمشید

ظاهر سالمو زیبا
هیراد

آرتمیس
گوینده راستی- نام دریاسالار زن

ازفرمانده‌هان داریوش بزرگ
هیتاسب

آرتنوس
صادق - راستگو - نام دختر داریوش

فرزندان دختر اشوزرتشت
فرنی - تریتی - پوروچیستا

فرزندان پسر اشوزرتشت
ایسدواستر - اروتدنر - خورشیدچهر

آسا
نام دختر شاپور دوم ساسانی- بزرگ و علیحضرت

ازشخصیت‌های شاهنامه
جویان

آتاناز
نامیایرانی

ازشاهان پیشدادی - فرزند سیاوش- نوه کیکاوس
کیخسرو

زوپیر (زوپیروس) نام سردار شجاع سپاه داریوش بزرگ

زوپیر(زوپیروس) نام سردار شجاع سپاه داریوش بزرگ است که نقش بزرگی را در فتح بابل بدست داریوش ایفا کرد. ماجرای آن اینگونه است که در مارچ ۵۲۲ پیش از (ترسا)میلاد، یک مُغ بنام گئوماتَ ادعا کرد که بردیا پسر کورش بزرگ است و با این ترفند و دروغ چند ماه هم تاج و تخت ایران را بدست آورد.تا اینکه در پایان خویشاوند کمبوجیه و بردیا، داریوش بزرگ، همراه با شش نفر دیگر(هفت تنان) این غاصبِ تاج و تخت ایران را کشتند و از آن پس داریوش پادشاه ایران شد. این رویدادها زمینه ای را فراهم آورد که ایران با بحران های پرشماری روبرو شود. یکی از این بحرانها، شورش نَدیتَبَئیَره(نیدیت بعل) در بابل بود. او که خود را نبوکَدنِزار(نَبوکدرَچَرَه) پسر نَبونید(نَبونَئیت) می خواند شاهی را در بابل در دست گرفت. داریوش بزرگ شتابان با سپاه بزرگی به سوی بابل تاخت ولی در آنجا با پدافند بابلی ها روبرو گردید با اینکه سپاه داریوش شهر را محاصره کرده بود ولی پدافند بابلی ها شکسته نمی شد و دروازه های شهر همچنان بسته مانده بود. تا اینکه زوپیر پسر مگابیزوس(یکی از هفت تنان)، سردار دلیر سپاه داریوش اندیشید که با بریدن گوش ها و بینی خود، از داریوش بخواهد که به او، به این بهانه که داریوش او را تنبیه کرده است، پروانه و پروای(اجازه) پناهنده شدن به بابل بدهد، تا از درون بابل سبب واژگونی شهر شود. داریوش با دیدن گوش و بینی بریده زوپیر او را دیوانه خواند ولی زوپیر در پاسخ گفت، چون او می دانسته است که داریوش با برنامه او همنگر نخواهد بود، او را در برابر کار انجام شده قرار داده است.زوپیر به بابل پناه آورد و بابلی ها با دیدن گوش ها و بینی بریده زوپیر باور کردند که داریوش او را تنبیه کرده است و از روی این که، زوپیر بتواند از داریوش انتقام بگیرد در اختیار او سپاهی قرار دادند. زوپیر در چندین جنگ با سپاه داریوش پیروزی هایی بدست آورد و این پیروزیها دیگر هیچ گمانی برای بابلی ها نمی گذاشت آنها کاملا بر این باور بودند که زوپیر، دشمن سرسخت داریوش بزرگ است. ولی آنها در اشتباه بودند؛در دم(لحظه) موعود زوپیر دروازه های شهر بابل را به روی سپاه داریوش باز کرد و سپاه ایران پدافند بابلی ها را در هم شکست و نَدیتَبئیرَه از بابل پا به فرار گذاشت. سپاه داریوش، نَدیتَبئیرَه شاه دروغین را پیگرد کرد تا اینکه او را به کام مرگ فرستاد. داریوش بزرگ به پاس خدمتی که زوپیر انجام داد او را به ساتراپی بدون خراج بابل برگزید.

زوپیر با دختر داریوش بزرگ ازدواج کرد و هوده(نتیجه) این ازدواج یک دختر بود و پسری بنام مگابیزوس(همنام پدر بزرگش).مگابیزوس یکی از سرداران بزرگ سپاه خشیارشا در جنگ با یونان بود. مگابیزوس هم با دختر خشیارشا ازدواج کرد و نام پسرشان را زوپیر(زوپیروس)نهادند.