سورنا، سردار نامدار تاریخ

سورنا (سورن پهلو) یکی از سرداران بزرگ و نامدار تاریخ در زمان اشکانیان است که سپاه ایران را در جنگ با رومیان فرماندهی کرد و رومیها را که تا آن زمان در همه جا پیروز بودند، با شکستگی سخت و تاریخی روبرو ساخت. او جوانی بود آریایی، خردمند، نیکوچهره، تنومند، دلیر، بلندبالا، با موی بلند و ظریف که پیشانیبندی به سبک ایرانیان باستان بر سر میبست.وی از خاندان سورن یکی از هفت خاندان معروف ایرانی (در زمان اشکانیان و ساسانیان) بود. سورن در زبان فارسی پهلوی به معنی نیرومند میباشد.
کراسوس فرمانروای بخش شرقی کشور روم آن زمان یعنی شام(سوریه) بود و برای گسترش دولت روم در آسیا، سودای چیرگی برایران، دستیابی به گنجینه های ارزشمند ایران و سپس گرفتن هند را در سر میپروراند و سرانجام با حمله به ایران این نقشه خویش را عملی ساخت. وی فاتح جنگ بردگان و درهمکوبنده اسپارتاکوس سردار قدرتمند انقلاب بردگان بود.
فرستاده ی ارد دوم ( شاه اشکانی ) به نزد کراسوس آمده تا درباره ی دلیل این دشمنی از او پرسش کند . فرستاده ایران گفت: « اگر برای نام آوری آمده ای ، ما آماده ی جنگیم اما اگر بهانه ی این جنگ و خونریزی ملت توست ، ما با مردمت هیچ ناسازی و دشمنی نداریم ». کراسوس پاسخ داد : « پاسخ شاهت را در سلوکیه می دهم » . فرستاده ایران جواب داد: « اگر بر کف دست من مو دیدی ، سلوکیه را هم خواهی دید ».
کراسوس (رییس دوره‌ای شورا) با سپاهی مرکب از۴۲ هزار نفر از لژیونهای ورزیده روم که خود فرماندهی آنان رابرعهده داشت به سوی ایران روانه شد و ارد (اشک۱۳) پادشاه اشکانی، سورنا سردار نامی ایران را مامور جنگ با کراسوس و دفع یورش رومیها کرد. نبرد میان دو کشور در سال ۵۳ پیش از میلاد در جلگه‌های میانرودان (بینالنهرین) و در نزدیکی شهر حران یا کاره (carrhae) روی داد. در جنگ حران، سورنا با یک نقشه نظامی ماهرانه و بهیاری سواران پارتی که تیراندازان چیره دستی بودند، توانست یک سوم سپاه روم را نابود کند. کراسوس و پسرش فابیوس Fabius (پوبلیوس) دراین جنگ کشته شدند و تنها شمار اندکی از رومیها موفق به فرار گردیدند.

لژیون های رومی سپرهای بزرگ و کلفتی داشتند که در پشت آن پناه می گرفتند و نیزه هایی قوی و بلند به درازای 2.5 تا 3.5 متر که اجازه نزدیک شدن به کسی نمی داد . هنگامی که لژیون های رومی آرایش نظامی می گرفتند و به اصطلاح به درون لاک می رفتند ، دیگر نه تیر و زوبین و نه شمشیر بر رویشان کارگر نبود و این شیوه ای بود که رومی ها با آن توانسته بودند نیمی از جهان را بگیرند . در این میان سورنا از شیوه ی جنگ و گریز بهره می گیرد ، شیوه ای که امروزه به جنگ های پارتیزانی معروف است . شیوه ای که لژیون رومی را مجبور می کند که از لاکش بیرون بیاید و این یعنی باز شدن و شکست . شیوه ی سورنا شیوه ای جالب و شگفت است که هنوز هم کاربری دارد . به دستور سورنا ، سواران ایرانی ، لباس های کهنه ای بر روی لباس های رزمی خود پوشیده اند . کراسوس از فرات گذشته و آماده ی درگیری است ، در برابر خود سپاهی می بیند که در چشم او ، وحشی و ژنده پوش است . لژیون ها که شکست چنین سپاهی را ساده می بینند از لاک دفاعی خود بیرون می آیند . لشگر زرهی سورنا آن کاه که به نزدیک لژیون ها می رسد ، کهنه لباس های خود را از تن می کند . اما لژیون های رومی دیگر فرصتی برای آرایش نظامی ندارند ، از لاک دفاعی بیرون آمده اند و کاملا آسیب پذیرند . پارت ها شیوه ای دیگر نیز دارند که برگرفته از همین شیوه ی جنگ و گریز به شیوه ی پارتیزانی است . این ترفند در نبرد میان ایران و روم در میان تیر اندازان ایرانی معمول است ، شیوه ای هراس انگیز که رومی ها آن را به نام خدنگ پارتی یا تیر پارتی می شناسند .
جنگ حران دارای اهمیت بسیار در تاریخ است زیرا رومیها پس از پیروزیهای پیدرپی برای اولین بار در جنگ شکست بزرگی خوردند و این شکست به قدرت آنان در دنیای آنروز سایه افکند و نام ایران را بار دیگر در جهان پرآوازه کرد و نام دولت پارت و شاهنشاهی اشکانی را جاودانه ساخت.

بد نیست یادآوری شود که سورنا پس از شاه مقام اول کشور را داشت؛ وی ارد را به تخت سلطلنت نشانید و به سبب نجابت خانوادگی در روز تاجگذاری شاهنشاه ایران کمربند شاهی را به کمر پادشاه بست. سورنا در این هنگام بیش از ۳۰ سال نداشت.