شاپور دوم شاه مقتدر ساسانی

شاپور هنوز چشم به جهان نگشوده بود که به پادشاهی رسید و چون شانزده ساله شد زمام امور کشور را در دست گرفت . بعضی از مورخان به وی لقب کبیر داده اند . قدر مسلم وی شایسته این لقب است . پیروزی هایی که در دوران سلطنت این پادشاه نصیب وی شده است عنوان مزبور را توجیه می کند . برخی از تاریخنگاران معتقدند که وجود انوشیروان دادگر در سلسله ساسانیان شاپور را تحت شعاع قرار داده است و اگر انوشیروان جز این سلسله نمی بود مسلما شاپور بزرگترین شهریار آن دودمان بشمار می آمد . در زمان کودکی شاپور مادرش به همراه بزرگان کشور بر ایران سلطنت می راند

. در منابع شرقی داستانهایی درباره هوش و فراست شاپور به هنگام کودکی نقل شده است . میگویند : در تیسفون بهنگام خواب هیاهویی شنید . چون از سبب و علت پرسید به وی گفته شد که منبع سر و صدا فشار جمعیتی است که می خواهند از روی تنها پل دجله به دو طرف آن بروند و چون برخورد جمعیت آینده و رونده عبور انان را مشکل می سازد هیاهو براه می اندازد . شاپور که کودکی بیش نبود دستور داد بلافاصله پلی دیگر بر روی رودخانه ی مزبور بسته شود تا آیندگان از یک پل و روندگان از دیگری استفاده کنند تا با از میان رفتن تراکم عبور و مرور سر و صدا نیز از میان برود .در هنگام کودکی شاپور اغتشاشات زیادی در ایران رخ داد که ناشی از تهاجمات خارجی نظیر حمله اعراب – کوشانیان – رومی ها و نابسامانی های داخلی که درنتیجه افزایش قدرت اشراف بود . وی هنگامی که به سن رشد رسید ضمن سرکوب کوشانی ها قسمت های جدیدی را به خاک ایران ضمیمه کرد و در ضمن از قدرت روزافزون اشراف کاست . وی همچنین به دفاع از مرزهای جنوبی ایران و عرب نشین های ساکن این نواحی پرداخت و بحرین را مجددا به خاک ایران باز گردانید . شاپور ظاهرا در جنگ با اعراب کتف های گرفتار شدگان را سوراخ می کرد و ازین رو ویرا ذوالاکتاف می خواندند. NOLDEKE خاورشناس آلمانی عقیده دارد که واژه ی ذوالاکتاف ( صاحب شانه ها) در حقیقت یعنی چهارشانه و مجازا به معنای کسی است که بارهای گران کشور را بر دوش خود حمل می کند . گفته می شود که اعراب در مجموع در دوران قتل و غارت نواحی جنوبی ایران درحدود 110 هزار زن و کودک را قتل عام کردند و یا به بردگی و کنیزی بردند . از دیگر فتوحات دوران شاپور دوم می توان به فتح ارمنستان و بازگشت مجدد این سرزمین به ایران – نصیبین – سنجار در منطقه بین النهرین و سوریه –ممالک قفقاز نظیر ایبری ( گرجستان کنونی ) و آلبانی اشاره کرد .یکی دیگر از اتفاقات مهم که در دوران شاپور دوم اتفاق افتاد گسترش مسیحیت در روم و مسیحی شدن امپراتوران روم بود که این امر باعث بدبینی شاپور دوم نسبت به کلیسای شرق که تا پیش از این تحت حمایت گسترده شاهان ساسانی بودند شد در نتیجه این رویداد بود که شاپور دوم احکامی را علیه مسیحیان صادر کرد از جمله : افراد مزبور در صورت معافیت از جنگ دو برابر سایر رعایا مالیات بپردازند و از این دوران در ایران مسیحیان از سوی دولت و علمای دین زرتشت مورد محدودیت قرار گرفتند .